- ζουμπούλι
- Βολβόρριζη μονοκοτυλήδονη πόα της οικογένειας των λειριιδών ή λιλιδών. Η επιστημονική ονομασία της είναι υάκινθος ο ανατολικός (hayacinthus orientalis). Προέρχεται από τη Μικρά Ασία και έχει διαδοθεί σε πολλές χώρες ως καλλωπιστικό φυτό, είτε για διακόσμηση των κήπων είτε για παραγωγή κομμένων λουλουδιών, με λεπτό άρωμα. Είναι πολυετές φυτό με σχετικά μεγάλο, ωοειδή βολβό και ανθοφόρο στέλεχος ύψους 20-60 εκ. Οι Ολλανδοί, οι καλύτεροι καλλιεργητές και παραγωγοί των βολβών του, δημιούργησαν, με διασταυρώσεις και επιλογή, άπειρες ποικιλίες με μονά ή διπλά άνθη, πιο σκληραγωγημένες και ανθεκτικές, έως και νάνους υακίνθους. Υπάρχουν ζ. με θεαματική προσαρμοστικότητα στις συνθήκες διαφόρων τόπων, ώστε να αυτοφύονται. Από τον σκουρόχρωμο βολβό αναφύονται, στις αρχές της άνοιξης, γραμμοειδή, μάλλον πλατιά, παχιά φύλλα και το ανθοφόρο στέλεχος. Στην κορυφή του τελευταίου εμφανίζεται αραιός βότρυς από άνθη κυανά, ρόδινα ή λευκά, καθένα από τα οποία αποτελείται από κωδωνοειδές περιγόνιο με έξι λοβούς, κυρτούς προς τα έξω.
Το ζ. φυτεύεται στις αρχές του φθινοπώρου και ανθίζει την άνοιξη. Ευδοκιμεί σε γόνιμα εδάφη, που στραγγίζονται καλά. Για πρώιμη χειμερινή άνθηση είναι προτιμότερο να καλλιεργείται σε γλάστρες. Στην Ελλάδα, το ζ. δεν συναντάται αυτοφυές, όπως και κανένα από τα υπόλοιπα είδη του γένους.
Το ζουμπούλι κατάγεται από τη Μικρά Ασία και έχει διαδοθεί σε πολλές χώρες ως καλλωπιστικό φυτό· με διασταυρώσεις έχουν δημιουργηθεί άπειρες ποικιλίες του.
* * *και ζιμπούλι, τοβοτ. κοινή ονομασία τού φυτού «υάκινθος ο ανατολικός και τού άνθους του.[ΕΤΥΜΟΛ. < τουρκ. sumbul].
Dictionary of Greek. 2013.